Μέρος Β΄
Ἀργολογία
Ὁ καθένας μας, ἄν σκεφτεῖ προσεκτικά καί συγκεκριμένα τή ζωή του, καί ὄχι ἁπλῶς μέ βάση ἀφηρημένες θεωρίες, θά πειστεῖ ἀμέσως πώς τά λόγια, εἴτε αὐτά πού ἔχουμε πεῖ εἴτε αὐτά πού μᾶς ἔχουν πεῖ, ἔχουν ἀναμφισβήτητα προκαλέσει πολύ πόνο καί ἔχθρα, καί ἔχουν δηλητηριάσει περισσότερες ὧρες καί λεπτά στή ζωή μας ἀπ’ ὁ,τιδήποτε ἄλλο. Συκοφαντία, ἐνοχοποίηση, προδοσία, ἀπιστία, ψέματα, φημολογία: ὅλα αὐτά ἀποτελοῦν τρομακτικά φαινόμενα, καί ὅλα αὐτά λαμβάνουν χώρα ἀποκλειστικά μέ τά λόγια· ὅλα αὐτά εἶναι ἀρκετά ἀπό μόνα τους νά μᾶς κάνουν νά αἰσθανθοῦμε τήν τρομακτική τους δύναμη. Εἶναι ἀλήθεια πώς τά λόγια μποροῦν νά δημιουργήσουν καί νά ἐκφράσουν τήν καλωσύνη, τήν ὀμορφιά καί τή σοφία. Μποροῦν ὅμως ἐπίσης νά καταστρέψουν τήν καλωσύνη, τήν ὀμορφιά καί τή σοφία. Μιά λέξη μπορεῖ νά δηλητηριάσει τήν ψυχή, καί νά τή γεμίσει μέ καχυποψία, φόβο, κακεντρέχεια, μίσος καί κυνισμό. Κι αὐτό φυσικά δέν ἐφαρμόζεται μόνο στήν προσωπική μας ζωή, ἐπειδή ζοῦμε σέ μιά ἐποχή ὅπου “ἡ ἀργολογία” κατέχει ὄντως οἰκουμενική διάσταση. Ἐφημερίδες, ραδιόφωνο, τηλεόραση, βιβλία, σχολεῖα, ὅλα αὐτά εἶναι ὄργανα καί σχεδόν σύμβολα μιᾶς στομφώδους, συνεχοῦς, ἀκατάπαυστης “ἀργολογίας”, πού καθῆκον ἔχει νά σφηνώσει στά κεφάλια μας καί νά τά γεμίσει μέ παράξενες ἰδέες καί νά μᾶς ὑποχρεώσει νά σκεφτόμαστε σέ συντονισμό μέ τήν “ἀστυνομία σκέψης”. Μποροῦμε νά ποῦμε χωρίς ὑπερβολή πώς ὁ κόσμος ἔχει δηλητηριασθεῖ ἀπό τήν “ἀργολογία”, πού σέ τελευταία ἀνάλυση ἀποτελεῖται ἀπό ψέματα.
Ὁ Χριστιανισμός θεωρεῖ τό λόγο ὡς τό μεγαλύτερο καί ὄντως θεϊκό δῶρο πού δόθηκε ποτέ στήν ἀνθρωπότητα, πού μᾶς ξεχωρίζει ὡς λεκτικά ὄντα ἀπό τά μή λεκτικά. Ἀποκαλεῖ τόν ἴδιο τό Θεό “Λόγο”, καί λέει στό εὐαγγέλιο, “ Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος, καί ὁ Λόγος ἦν πρός τόν Θεόν, και Θεός ἦν ὁ Λόγος” (Ἰωάν. 1,1). Ἀλλά ἐπειδή ὁ Χριστιανισμός τοποθετεῖ τόσο ψηλά τό λόγο καί τόν προικίζει μέ μιά τέτοια δημιουργική δύναμη, γιαυτό βλέπει μέ τέτοιο τρόμο τά ἄδειλα λόγια, τήν “ἀργολογία”, τήν ἴδια τήν αὐτοαναίρεση τοῦ λόγου, ὅταν ἀντί αὐτός νά εἶναι ὄργανο καλωσύνης καί φωτός γίνεται ὄργανο κακοῦ καί σκότους... “πᾶν ῥῆμα ἀργόν ὁ ἐάν λαλήσωσιν οἱ ἄνθρωποι, ἀποδώσουσι περί αὐτοῦ λόγον ἐν ἡμέρα κρίσεως· ἐκ γάρ τῶν λόγων σου δικαιωθήσῃ καί ἐκ τῶν λόγων σου καταδικασθήσῃ” (Ματθ. 12, 36-37). Ὁ καθένας μας θά πλήρωνε ἀκριβά ἄν αὐτός ὁ λόγος πού δηλητηριάζει τή ζωή μποροῦσε νά παρθεῖ πίσω σάν νά μή λέχθηκε ποτέ... Εἶναι ἀνάγκη νά σκεφτοῦμε ὅλα αὐτά γιά νά καταλάβουμε τό γιατί ἡ εὐχή τοῦ ἁγίου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου τοποθετεῖ τήν “ἀργολογία” μαζί μέ τήν “ἀργία, περιεργία, φιλαρχία” ἀνάμεσα στίς τέσσερις βασικές ἁμαρτίες ὡς θεμελιῶδες κακό. Ὅταν ὁ λόγος καθαρθεῖ καί ἀποκατασταθεῖ στην πρωτόκτιστη δύναμή του, τότε θά ἀρχίσει ἡ ἴδια ἡ ζωή νά καθαρίζεται καί νά ἀποκαθίσταται. Μιλοῦσε “ζυγίζοντας τήν κάθε λέξη”. Ναί, ἀκριβῶς ζυγίζοντας, ὄχι μόνο πάνω στή ζυγαριά τῆς προσοχῆς, τῆς ὠφέλειας καί τῶν ὑπολογισμῶν· ζυγίζοντας ἐπίσης τήν κάθε λέξη πάνω στό ζυγό τῆς δικαιοσύνης, τῆς καλωσύνης καί τῆς ἀλήθειας.
