Α΄
Τή γλῶσσα μοῦ ἔδωσαν Ἑλληνική.
Τό σπίτι φτωχικό στίς ἀμμουδιές τοῦ Ὁμήρου.
Μονάχη ἔγνοια ἡ γλῶσσα μου στίς ἀμμουδιές τοῦ Ὁμήρου.
Μέ τούς στίχους αὐτούς, ὁ κορυφαῖος ἕλληνας ποιητής Ὀδυσσέας Ἐλύτης, στό ἔργο του «Ἄξιον ἐστί», ἱστοριογραφεῖ μέ ἰδανικό τρόπο τήν ἐξέλιξι τῆς γλώσσας ἀπὀ τήν ἐποχή τοῦ Ὁμήρου ἕως σήμερα. Μέσα ἀπό εἰκόνες, χρώματα καί ἱστορία, ὁ ποιητής ἐκφράζει τήν ἔγνοια του καί τήν ἀγωνία του γιά τήν γλῶσσα, τήν ἀδιαίρετη γλῶσσα.
Ἀλλά γιατί ἡ γλῶσσα τοῦ Ὁμἠρου, τοῦ Πλάτωνα, τοῦ Ἀριστοτέλη, τοῦ Εὐαγγελίου; Τί μᾶς χρειάζεται αὐτή ἡ «Ἀρχαία Ἑλληνική στόν 21ο αἰῶνα; Αὐτό εἶναι ἕνα ἐπίκαιρο ἐρώτημα ἐνηλίκων, νέων καί ἐφήβων.
Πόσο «νεκρή», ἄρα καί ἄχρηστη εἶναι ἡ ἀρχαία, ἀφοῦ χρησιμοποιεῖται ἀπό τήν ἀρχαιότητα ὥς σήμερα, παρά τίς μεταβολές πού ἔχει ὑποστῆ; Οἱ ὁμηρικές ἐκφράσεις «ἔπεα πτερόεντα», «νόστιμον ἦμαρ», «αἶεν ἀριστεύειν», πού συχνά χρησιμοποιοῦμε, διανθίζουν τόν λόγο μας καί μᾶς ζωντανεύουν τό λαμπρό παρελθόν. Ἔτσι προσεγγίζουμε τό ἀρχαῖο πνεῦμα, τά πρότυπα ἰδανικά, τόν ὅλο πολιτισμό, τήν στάσι ζωῆς ἐκείνης τῆς κοινωνίας, ἀφοῦ ἡ γλῶσσα δέν εἶναι μόνο μέσο ἐπικοινωνίας, ἀλλά καί φορέας ἀξιῶν πού διαμορφώνουν τήν ἐθνική συνείδησι, τό ἴδιο τό ἔθνος. «Γλῶσσα καί θρησκεία εἶναι τό Ἔθνος», εἶπε ὀ Ἀδ. Κοραῆς. Ἀπό τίς 6.840 ὁμηρικές λέξεις, οἱ 2000 εἶναι παροῦσες στήν σημερινή γλῶσσα, κατά τούς εἰδικούς.
Τό ἴδιο προσπαθεῖ νά μᾶς πείση καί ὁ Γ. Σεφέρης στό «Σημειώσεις γιά μιά ὁμιλία στά παιδιά»: «Γιά κοιτάξτε πόσο θαυμάσιο πρᾶγμα εἶναι νά λογαριάζη κανείς πώς ἀπό τήν ἐποχή πού μίλησε ὁ Ὅμηρος ὥς τά σήμερα, μιλοῦμε, ἀνασαίνουμε καί τραγουδοῦμε μέ τήν ἴδια γλῶσσα. Κι αὐτό δέν σταμάτησε ποτέ, εἴτε σκεφτοῦμε τήν Κλυταιμνήστρα πού μιλᾶ στόν Ἀγαμέμνονα, εἴτε τήν Καινή Διαθήκη, εἴτε τούς ὕμνους τοῦ Ρωμανοῦ καί τόν Διγενῆ Ἀκρίτα, εἴτε τό Κρητικό Θέατρο καί τόν Ἐρωτόκριτο, εἴτε τό δημοτικό τραγούδι»
Καί ὁ σοφός Κοραῆς σαφέστατος, θά προσειδοποιήση: «Ὅποιος χωρίς τήν γνῶσι τῆς Ἀρχαίας ἐπιχειρεῖ νά μελετήσῃ καί ἑρμηνεύσῃ τήν Νέαν, ἤ ἀπατᾶται ἤ ἀπατᾶ».
Ἑπομένως, ἄν ἀποκόψουμε τήν γλῶσσα μας ἀπό τήν φυσική της πηγή, τήν ἀρχαία, εἶναι βέβαιο ὅτι τήν «ἀποκληρώνουμε, τῆς στεροῦμε τό λεξιλόγιό της καί τή δυνατότητά της νά «δημιουργεῖ» νέες λέξεις, ὁπότε τήν ὁδηγοῦμε στόν ἄκρατο καί ἄκριτο δανεισμό λέξεων ἀπό ἄλλες γλῶσσες.
Ἡ στοιχειώδης, ἔστω, γνῶσις τῶν Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν καθιστᾶ εὐχερῆ τήν διακίνησι ὅποιου ἀβοήθητος μαθητεύει στούς μηχανισμούς τῆς σύγχρονης γλώσσας. Δέν μπορεῖ νά μάθη σωστά τήν γλῶσσα του ὅποιος δέν ξέρει ἀρχαῖα: (Τ. Λιγνάδης).
Ἡ Ἀρχαία Ἑλληνική, μέ τήν λεξιπλασία της, τήν ἐκφραστική της σαφήνεια καί τήν μαθηματική της δομή, εἶναι ἡ γλῶσσα τῆς πληροφορικῆς καί τῶν ἐξελιγμένων ὑπολογιστῶν, κατά τόν ἱδρυτή τῆς Μάϊκροστοφ, Μπίλ Γκέστς.
Ὁ κορυφαῖος φυσικός Βέρνερ Χάϊζνμπερκ δήλωσε: «Ἡ θητεία μου στήν ἀρχαία ἑλληνική γλῶσσα ὑπῆρξε ἡ σπουδαιότερη πνευματική μας ἄσκηση. Στήν γλῶσσα αὐτή ὑπάρχει ἡ πληρέστερη ἀντιστοιχία, ἀνάμεσα στήν λέξη καί στό ἐννοιολογικό της περιεχόμενο».
Πολύ σωστά ὁ Γερμανός Ὑπουργός Παιδείας κ. Helrunt δήλωσε γιά τή σημασία καί τή διδασκαλία τῶ Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν στά σχολεῖα τῆς χώρας του: «...Εἶναι ἡ γλῶσσα τῆς Καινῆς Διαθήκης καί προσφέρει γνώσεις τῆς χριστιανικῆς θρησκείας».
Τό 2004, ἡ μεγάλη Ἑλληνίστρια, ἀκαδημαϊκός Jacqueline de Romilly, ἀπηύθυνε ἔκκλησι πρός τό Ὑπουργεῖο Παιδείας τῆς Γαλλίας γιά ἐνίσχυσι τῆς διδασκαλίας τῶν κλασσικῶν γλωσσῶν (Λατινικῶν καί Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν). Μεταξύ ἄλλων ἐπιχειρημάτων ἀνέφερε και τά ἑξῆς: «...αὐτό πού διακυβεύεται δέν εἶναι ἄλλο ἀπό τό ἴδιο τό μέλλον τοῦ πολιτισμοῦ μας...». Λίγο καιρό μετά, οἱ γάλλοι φοιτητές ἔστειλάν στόν Ὑπουργό Παιδείας ἐπιστολή στά Ἀρχαῖα Ἑλληνικά, ἐπειδή δέν τούς καταλάβαινε, ὅταν τοῦ μιλοῦσαν στήν γαλλική: «…Ἀγανακτοῦμεν δ’ ὅτι ἡμεῖς μέν λέγομεν, σύ δ’ οὐκ ἀκούεις...».
Γιά τήν διδασκαλία τῶν Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν στήν Αὐστρία, ὁ καθηγητής Βίκτωρ Στράϊχερ ὑποστηρίζει ὅτι μέ τά Ἀρχαῖα Ἑλληνικά ὑπογραμμίζεται ὁ ρόλος τῆς Αὐστρίας σέ μιά Πανευρωπαϊκή κοινότητα.
Στήν Ἰταλία λειτουργοῦν 3.500 Κλασσικά Λύκεια καί στήν Ἱσπανία 2.200, ὅπου τά Ἀρχαῖα Ἑλληνικά ἔχουν τήν τιμητική τους θέσι.
Ἡ εἴδησις πού μᾶς ξάφνιασε, ἀρχές φθινοπώρου, ἦταν ἡ διδασκαλία Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν σέ 13 δημοτικά σχολεῖα στήν περιοχή Ὄξφορντσιρ τῆς Ἀγγλίας. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ζηλέψαμε.
Οἱ Ἄγγλοι, λοιπόν, ἐκτιμοῦν: « ὅτι οἱ μικροί μαθητές πρέπει νά διδάσκονται τή μητρική τους γλῶσσα, τοῦ Ἀρχιμήδη καί τοῦ Ἡροδότου». Ἡ διευθύντρια τοῦ προγράμματος «Ἴρις», Λόρνα Ρόμπινσον, πιστεύει ὅτι ἡ διδασκαλία τῶν Ἀρχαίων Ἑλληνικῶν προσθέτει μία ἐπί πλέον διάστασι στή μάθησι..., ἀφοῦ εἶναι μιά ἐπί πλέον γλῶσσα θαυμάσια, γεμάτη ὄμορφες λέξεις καί συναρπαστικά νοήματα,
«Θά βελτιώσουν τίς δεξιότητες τῶν παιδιῶν στήν ἀγγλική γραμματική καί θά τά εἰσαγάγουν στόν ἑλληνικό πολιτισμό, τό λίκνο τοῦ δυτικοῦ πολιτισμοῦ», δήλωσε ἐνθουσιασμένος ὁ Χάρι Μάουντ, συγγραφέας καί δημοσιογράφος.
Ἡ μία ἔκπληξις διαδέχεται τήν ἄλλη ἀπό τήν Ἀγγλία.
Στήν ἱστοσελίδα www.akwn.net, ὁ Ἱσπανός Χ. Κοντέρχ, καθηγητής τοῦ πανεπιστημίου Σέν Ἄντριους τῆς Σκωτίας ἀναρτεῖ τήν ἐπικαιρότητα σέ Ἀρχαῖα Ἑλληνικά. Ἀπολαῦστε τον!
Κενή καθέδρα τό Νόβελ τῆς Εἰρήνης Ἆθλον δέχεται.
Ἐν ῏Οσλο, οὗ τό Νόβελ τῆς Εἰρήνης Ἆθλον κατ’ ἐνιαυτόν διδόασιν, προχθές, δέον τῷ Λίου Ξιάβο τό ἆθλον δοῦναι, οἱ τῆς ἑορτῆς ἄρχοντες τό ἆθλον ἐπί κενήν καθέδραν ἐπέθεσαν ἐπί ἥν ἔδει τόν Λίου καθῆσθαι. Πάντες δή τήν αἰτίαν ἴσμεν· οἱ Κίνας ἄρχοντες οὐκ εἴασαν οὐ μόνον τόν Λίου ἀλλά καί οἰκεῖον οὐδένα ἐκ τῆς χώρας πορεύεσθαι ἵνα τό ἆθλον δέξαιτο.
Πιστεύουμε ὅτι στούς κρίσιμους καιρούς πού ζοῦμε, τό ἐνδιαφέρον τῶν πολιτῶν τῆς Εὐρώπης γιά τά Ἀρχαῖα Ἑλληνικά, μέ τήν τεράστια πνευματική καί πολιτιστική βαρύτητα, πηγάζει ἀπό τήν ἀναγκαιότητα καί τήν ἀγωνία γιά τήν διαμόρφωσι χρηστοῦ ἤθους καί διάπλασι ἀνθρώπων μέ ὑψηλά ἰδανικά.
Αὐτή εἶναι καί ἡ συνεισφορά μας στό παγκόσμιο γίγνεσθαι.
Ἡμεῖς δέ τί πράξομεν; Ὁ νοῶν νοείτω!
Πηγή: Περιοδικό «Ἁγία Λυδία», τεῦχος 455, Ἰανουάριος 2011.
