Γρηγορίου Παλαμᾶ, Λόγος εἰς Γέννησιν



Σήμερα βλάστησε ἀπό τή ρίζα τοῦ Ἰεσσαί ἡ ράβδος γιά τήν ὁποία μίλησαν οἱ Προφῆτες, ἀπό τήν ὁποία «βγῆκε ἄνθος» πού δέν μαραίνεται, ἡ ὁποία καί τή μαραμένη φύση μας πού ἐξέπεσε ἀπό τόν ἀμάραντο κῆπο τῆς τρυφῆς, τήν ἀνακαλεῖ καί τήν ἐπαναφέρει στήν εὐδοκίμηση καί τῆς χαρίζει αἰώνια καρποφορία, τήν ἀνεβάζει στόν οὐρανό καί τήν εἰσάγει στόν παράδεισο. Μία ράβδος μέ τήν ὁποία ὁ μέγας Ποιμένας ὁδήγησε τό λογικό ποίμνιο στίς αἰώνιες βοσκές. Σ’ αὐτήν τή ράβδο στηρίχθηκε ἡ φύση μας καί ἀπαλλάχθηκε ἀπό τήν παλαιότητά της καί τή γεροντική της ἀπραξία καί εὔκολα πλέον βαδίζει πρός τόν οὐρανό, ἀφήνοντας τή γῆ σ’ αὐτούς πού δέν ἔχουν ποῦ νά στηριχθοῦν καί ἕλκονται πρός τά κάτω.
Ὅμως ποιός εἶναι ὁ καινούργιος κόσμος, ὁ παράδοξος παράδεισος, τό παράδοξο βιβλίο, ἡ ζωντανή σκηνή καί κιβωτός τοῦ Θεοῦ, ἡ ἀλήθεια πού πηγάζει ἀπό τή γῆ καί ἡ πολυθρύλητη ράβδος τοῦ Ἰεσσαί; Εἶναι ἡ πρίν ἀπό τή γέννα, ἀλλά καί μετά τή γέννα ἀειπάρθενη κόρη, τῆς ὁποίας τή γέννηση ἀπό στείρα μητέρα γιορτάζουμε σήμερα. Ὁ Ἰωακείμ καί ἡ Ἄννα ζοῦσαν μαζί καί ἐνῶ ἦταν ἄμεμπτοι μπροστά στόν Θεό, τούς κατηγοροῦσαν οἱ Ἰσραηλίτες σύμφωνα μέ τόν νόμο τους γιατί ἦταν ἄτεκνοι. Ἐπειδή τότε δέν ὑπῆρχε ἀκόμη ἐλπίδα ἀθανασίας, γι’ αὐτό πίστευαν πώς ἡ διαδοχή τοῦ γένους ἦταν τελείως ἀπαραίτητη. Σήμερα ὅμως δέν εἶναι καθόλου ἀπαραίτητη ἡ διαδοχή μέ τήν τεκνογονία, ἐπειδή ἡ παρθένος, πού γεννήθηκε σήμερα, μέ τή γέννα πού ἔκανε ἐνῶ ἦταν παρθένος, μᾶς χάρισε τήν αἰωνιότητα. Στούς Ἰσραηλίτες ὅμως θεωροῦνταν ἡ πολυτεκνία ἀνώτερη ἀπό τήν ἀρετή καί ἡ ἀτεκνία τόσο μεγάλη συμφορά, ὥστε αὐτούς τούς δίκαιους (τόν Ἰωακείμ καί τήν Ἄννα) νά μήν τούς ἐπαινοῦν τόσο πολύ γιά τήν ἀρετή τους, ἀλλά νά τούς προσβάλλουν περισσότερο ἐξαιτίας τῆς ἀτεκνίας τους.
Περίλυποι γιά τούς ὀνειδισμούς οἱ δίκαιοι, ἀφοῦ ἔφεραν στόν νοῦ τους τόν Ἀβραάμ καί τή Σάρρα καί ὅλους τούς ἄλλους πού δοκίμασαν τή θλίψη τῆς ἀτεκνίας, ἔπειτα θυμήθηκαν τό φάρμακο πού βρῆκαν πολλοί γιά νά ἐξουδετερώσουν τή θλίψη τους καί γι’ αὐτό ἀποφάσισαν καί αὐτοί νά καταφύγουν στήν ἱκεσία πρός τόν Θεό. Ὁ ἐνάρετος Ἰωακείμ πηγαίνει στήν ἔρημο, ὅπου ἐγκαθίσταται, νηστεύει καί προσεύχεται στόν Θεό νά γίνει πατέρας. Δέν σταμάτησε τήν προσευχή οὔτε ἐπέστρεψε ἀπό τήν ἔρημο, προτοῦ πάρει τήν πληροφορία ὅτι ἔγινε δεκτό τό αἴτημά του. Ἡ ἐνάρετη Ἄννα κλείνεται στόν κοντινό κῆπο της καί μέ πονεμένη καρδιά κραυγάζει πρός τόν Κύριο· «Ἄκουσέ με, Θεέ τῶν πατέρων μου, καί εὐλόγησέ με, ὅπως εὐλόγησες τή μήτρα τῆς Σάρρας».
Τούς ἄκουσε ὁ Κύριος, τούς εὐλόγησε καί ὑποσχέθηκε νά ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία τους. Τώρα λοιπόν ἐκπλήρωσε τήν ὑπόσχεσή του ὁ Θεός καί τούς ἔδωσε κόρη, τήν πιό θαυμάσια ἀπ’ ὅλες τίς θαυμάσιες πού φάνηκαν ὡς τώρα, αὐτήν πού γέννησε τόν κτίστη τῶν πάντων, αὐτήν πού θέωσε τό ἀνθρώπινο γένος καί μεταποίησε τή γῆ σέ οὐρανό καί πού ἔκανε ἀκόμη τόν Θεό υἱό τοῦ ἀνθρώπου καί τούς ἀνθρώπους υἱούς τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ συνέλαβε μόνη της χωρίς σπέρμα καί ἔδωσε σάρκα μέ ὑπερφυσικό τρόπο σ’ Αὐτόν πού δημιούργησε τά πάντα ἀπό τήν ἀνυπαρξία καί πού τά βελτιώνει πρός τό καλύτερο καί πού δέν ἐπιτρέπει νά πέσουν στήν ἀνυπαρξία.
* * *
Ἐσεῖς ὅμως οἱ ἀκροατές τῶν λόγων μου, πού εἴσαστε σάν ἕνα ἱερό θέατρο, τό λογικό μου ποίμνιο καί ἡ καλλιεργήσιμη γῆ ἐν Χριστῷ, νά προσφέρετε ὡς δῶρο στά γενέθλια τῆς μητέρας τοῦ Θεοῦ τήν ἄσκησή σας καί τήν ἐπίδοσή σας στίς ἀρετές· ἄνδρες καί γυναῖκες, πρεσβύτεροι καί νεώτεροι, πλούσιοι καί φτωχοί, ἄρχοντες καί ἀρχόμενοι καί γενικά κάθε γένος καί ἡλικία, κάθε ἀξίωμα καί ἐπάγγελμα καί ἐπιστήμη. Κανείς ἀπό σᾶς νά μήν εἶναι ἄγονος καί ἄκαρπος στήν ψυχή του, ὅλοι νά ἐπιδιώκετε καί νά προοδεύετε στήν πνευματική καρποφορία. Ὅλοι νά δέχεστε πρόθυμα τό οὐράνιο σπέρμα, τόν λόγο τῆς σωτηρίας καί μόνοι σας μέσα σας νά τό γονιμοποιεῖτε καί νά παράγετε οὐράνιο καί θεάρεστο ἔργο καί καρπό. Κανείς νά μήν ἀφήνει μισοτελειωμένη κάθε προσπάθεια ἀγαθοεργίας πού ἀρχίζει, κανείς νά μήν δείχνει τήν πίστη του στόν Χριστό μόνο μέ λόγια. Λέει ἡ Γραφή· «Δέν θά εἰσέλθει στή βασιλεία τῶν οὐρανῶν καθένας πού μέ προσφωνεῖ Κύριε, Κύριε, ἀλλά μόνον αὐτός πού ἐκτελεῖ τό θέλημα τοῦ οὐράνιου Πατέρα μου» καί «Ὅποιος βάζει τό χέρι του πάνω στό ἀλέτρι καί κοιτάζει πρός τά πίσω, δέν εἶναι κατάλληλος γιά τή βασιλεία τῶν οὐρανῶν».
* * *
Νά προσφέρετε τώρα ὅλοι μαζί τό πιό εὐχάριστο καί τό πιό κατάλληλο δῶρο στήν Παρθένο, πού σήμερα γιορτάζουμε, δηλαδή τόν ἁγιασμό καί τήν ἁγνότητα τῶν σωμάτων σας μέ ἐγκράτεια καί προσευχή. Βλέπετε ὅλοι πώς ὅταν συναντήθηκαν ἡ σωφροσύνη, ἡ νηστεία καί ἡ προσευχή μέ τήν κατάνυξη, δημιούργησαν τόν Ἰωακείμ καί τήν Ἄννα, τούς γεννήτορες ἑνός  θεϊκοῦ σκεύους, τόσο ἐκλεκτοῦ μάλιστα, πού δέν βάσταξε μόνον τό θεϊκό ὄνομα, ὅπως εἶπε ἀργότερα ὁ Παῦλος, ἀλλά καί αὐτόν τόν ἴδιο τοῦ ὁποίου καί «τό ὄνομα εἶναι θαυμαστό».
Ἄν λοιπόν καί μεῖς εἴμαστε προσανατολισμένοι πρός τίς ἄλλες ἀρετές καί στίς προσευχές, καί παραμένουμε στόν ναό τοῦ Θεοῦ μέ σύνεση, θά βροῦμε μέσα μας ἀποθησαυρισμένη τήν καθαρότητα τῆς καρδιᾶς, ἡ ὁποία μᾶς ὁδηγεῖ καί μᾶς παρουσιάζει τόν Θεό. Αὐτήν τήν καθαρότητα καί τήν ψυχική διάθεση πρός τόν Θεό, πού ὁ Ἠσαΐας τήν ὀνομάζει πνεῦμα σωτηρίας πού κυοφορεῖται μέσα μας, ὅταν λέγει πρός τόν Θεό· «Ἐξαιτίας τοῦ φόβου σου, Κύριε, συλλάβαμε πνευματικῶς, δοκιμάσαμε τούς πόνους τοῦ τοκετοῦ καί γεννήσαμε πνεῦμα σωτηρίας γιά τούς ἀνθρώπους τῆς γῆς». Βλέπετε πῶς οἱ στεῖρες καί ἄγονες ψυχές ἀποκτοῦν ὡραῖα τέκνα;

Πηγή: Ἀπό το βιβλίο τοῦ Δημητρίου Γ. Τσάμη, Θεομητορικόν, τόμος Α΄, Ἐκδόσεις Ὀρθ. Χριστ. Ἀδελφ. Λυδία.